به گزارش خبرنامه علوم اجتماعی ایران (جریان)، اسوشیتدپرس در ۱۷ اردیبهشت گزارش داد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا قصد دارد تا در جریان سفر به عربستان سعودی اعلام کند که ایالات متحده از این پس «خلیج فارس» را «خلیج عربی» یا «خلیج عربستان» می‌نامد. در واقع این اقدام ترامپ در جهت تقویت روابط آمریکا با کشورهای خلیج فارس و با هدف جلب سرمایه‌گذاری مالی آن‌ها در ایالات متحده، حمایت از سیاست‌های آمریکا در بحران‌های منطقه‌ای از جمله جنگ غزه و همچنین مهار برنامه‌‌ی هسته‌ای ایران صورت می‌گرفت. این تصمیم ترامپ با واکنش‌های شدیدی از جانب گروه‌های مختلف داخلی و خارجی مواجه شد و خیلی زود سی ان ان خبر داد که تغییر نام خلیج فارس از سوی ترامپ لغو شده است.

اما مواجهه‌ی ایرانیان با این تصمیم بسیار جالب توجه بود. هویت جمعی در شرایطی که مولفه‌های اصلی و سازنده‌ی آن با خطر مواجه شوند خودآگاه شده و با واکنش‌هایی، وجدان جمعی را در مقابل عامل خطر برمی‌انگیزد. واکنش ایرانیان در مقابل این تصمیم ترامپ نیز چیزی مشابه همین غریو و بیداری وجدان جمعی بود. در زمانه‌ای که در میان برخی روشنفکران، بازار صحبت از گسست جامعه، گسل‌های اجتماعی و کم‌رنگ شدن مولفه‌های هویت جمعی داغ است، شاید توجه به این جنس از واکنش‌ها خالی از لطف نباشد. حتی این امر می‌تواند راهی به بازخوانی هویت جمعی ما ایرانیان گشوده کند.

اما علاوه بر این، این واقعه شاید تلگنری بر کالبد آن جریان از ملی‌گرایی باشد که تلاش دارد با بی‌تفاوتی نسبت به شرایط خارجی، مولفه‌های هویتی خود را قوام ببخشد. در واقع این امر نشان داد که هیچ هویتی بدون در نظر گرفتن «دیگری» امکان قوام یابی ندارد و نمی‌توان با بی‌تفاوتی نسبت به اموری چون شرایط منطقه یا جنگ غزه و به‌طور کلی سیاست خارجی، هیچ شکلی از ملی‌گرایی را به نحو عملی صورت‌بندی کرد.

‌

امیررضا میرساداتی