غلامرضا جمشیدیها با اعلام آغاز پذیرش دانشجو در رشته جامعه پژوهی اسلامی در دانشگاه تهران اظهار کرد: این رشته در سال ۱۳۹۹ تدوین شد اما مراحل تصویب و اجرای آن تا سال ۱۴۰۳ به تعویق افتاد و امسال دانشگاه تهران برای اولین بار دانشجوی کارشناسی جامعه­ پژوهی اسلامی پذیرش می‌کند. محل اجرای این رشته، گروه علوم اجتماعی اسلامی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران است.

رییس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران با تاکید براینکه «جامعه پژوهی اسلامی» درواقع همان رشته‌ی جامعه شناسی کاربردی با رویکرد اسلامی است، اضافه کرد: بیش از نیمی از دروس رشته‌های متعارف جامعه شناسی و پژوهشگری علوم اجتماعی در این رشته ارائه می‌شود. علاوه بر این دروس، بالغ بر ۸۰ واحد در میان دروس تخصصی الزامی و اختیاری در این رشته گنجانده شده تا به اهداف فوق پاسخ دهد. این دروس با رویکردی میان رشته‌ای و متناسب با فضای کاربردی‌سازی علم در ایران تدوین شده‌اند.

جمشیدیها افزود: این رشته مناسب دانشجویانی است که دغدغه‌ی مطالعات کاربردی علوم اجتماعی دارند و موضوع میان‌رشته‌ای و همچنین مسائل بومی برای آن‌ها اهمیت دارد.

جامعه پژوهی اسلامی و گامی مهم برای کاربردی شدن علوم اجتماعی در ایران

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران تأکید کرد، در نتیجه‌ی تلاش‌های مشترک حوزه و دانشگاه، مجموعه رشته‌هایی تدوین شدند که چند هدف عمده را دنبال می‌کنند. ۱) آشنایی با مهم‌ترین دیدگاه‌ها و سنت‌های نظری در حوزه‌ی علوم اجتماعی و ایران و اسلام. ۲) شناخت نسبتاً عمیق و بعضا انتقادی نسبت به علوم اجتماعی معاصر و فلسفه‌ی آن. ۳) تلاش برای تدوین یک سنت علمی متناسب با ایران و اقتضائات آن در وضعیت معاصر عالم. ۴) گشایش افق‌های جدید میان رشته‌ای در مطالعات اجتماعی با رویکرد اسلامی.

جمشیدیها تصریح کرد: همه‌ این اهداف ذیل یک دیدگاه کلان تعریف شده‌اند و آن هم کاربردی کردن علوم اجتماعی برای ایران و جهان اسلام بوده است. او در ارتباط با عقبه تاریخی این رشته اظهار داشت: از آغاز تشکیل رشته جامعه‌شناسی و کلا از شروع نقد اجتماعی، دیدگاه اسلامی با معادنگری و ژرف‌نگری معقول و حکیمانه، پرنفوذترین تحلیل‌های اجتماعی را در دیدگاه‌های بزرگانی مانند شهید مطهری یا مرحوم شریعتی رقم زده‌اند و منشا حرکات اجتماعی مهم و تاریخ‌سازی شده‌اند. پیش از آنها هم بزرگانی مانند فارابی و خواجه نصیر و فی‌الجمله خط پیوسته‌ای از متفکران مسلمان، دانشی تولید کرده‌اند که راهبر موثر جامعه ایران بوده‌اند و به طور تاریخی مورد اقبال مردم واقع شده‌اند. این امر موجب شده است تا این ضرورت احراز شود که دانشجویان علوم اجتماعی به تفصیل بیشتری با مهم‌ترین دیدگاه‌ها و سنت‌های نظری در حوزه‌ی حکمت اجتماعی ایران و اسلام در کنار علوم اجتماعی غربی آشنا شوند. ما به دانشجویانی احتیاج داریم که شناخت عمیق و انتقادی نسبت به علوم اجتماعی معاصر و فلسفه‌ی آن داشته باشند و برای تدوین یک سنت علمی متناسب با ایران و جهان اسلام و اقتضائات آن در وضعیت فعلی آمادگی داشته باشند. جمشیدیها تصریح کرد: همه‌ این اهداف ذیل یک دیدگاه کلان تعریف شده‌اند و آن هم کاربردی کردن علوم اجتماعی برای ایران بوده است.

وی با بیان اینکه در راستای همین اهداف رشته‌هایی مانند«دانش اجتماعی مسلمین» و «فلسفه‌ی علوم اجتماعی» در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری در برخی دانشگاه‌ها پیش از این ارائه و با استقبال دانشجویان مواجه شدند، خاطر نشان کرد: حال جای یک رشته‌ی کارشناسی در این میان خالی بود. رشته‌ی جامعه پژوهی اسلامی با این هدف تدوین شد که دانشجویان کارشناسی را برای پژوهش اجتماعی با رویکرد بومی ایرانی-اسلامی آموزش دهد.

جمشیدیها در پایان با اشاره به اینکه اضافه شدن جامعه پژوهی اسلامی به رشته­های کارشناسی، تنوع دیدگاه­ها و گستره­ی علوم اجتماعی را در ایران افزایش خواهد داد، گفت: خواهرخوانده‌های این رشته طیفی از رشته‌های کارشناسی از جامعه­شناسی و پژوهش‌گری اجتماعی تا مردم‌شناسی و برنامه‌ریزی اجتماعی و علوم ارتباطات را شامل می‌شود. هریک از این رشته‌ها بالغ بر ۱۰ تا ۲۰ واحد درس در دروس تخصصی خود دارند که با جامعه پژوهی اسلامی مشترک است. البته اشتراک عمده‌ی این رشته همان‌طور که اشاره شد با جامعه شناسی است، اما در عین حال به دلیل ارائه دروس اسلامی و میان رشته‌ای از این رشته استقلال دارد.

گفتنی است داوطلبان کنکور سراسری سال ۱۴۰۳ با مراجعه به دفترچه انتخاب رشته می­توانند اقدام به انتخاب رشته جامعه پژوهی اسلامی در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران نمایند.